Read in English: 9 herbs that bring out the taste in Maltese food

X’togħma jkun fih l-ikel li nieklu jekk ma nħawruhx? U x’hemm aħjar milli tħawwar l-ikel bil-ħxejjex aromatiċi friski?! Hawn se nagħtu ħarsa lejn uħud mill-aktar ħxejjex aromatiċi popolari fl-ikel, speċjalment l-ikel Mediterranju.

Nibdew bl-aktar tlieta li nużaw fil-kċina tagħna: it-tursin, il-ħabaq u l-origanu, li huma wkoll fost l-aktar li jitkabbru fil-ġonna u l-qsari tad-djar tagħna.

It-tursin

It-tursin (parsley) tant hu popolari u jitkabbar malajr li, meta tagħmel xirja mingħand tal-ħaxix, fil-basket jitfagħlek bukkett tursin b’xejn! Jintuża mhux biss b’abbundanza ma’ platti varji bħal laħam, ħut, tiġieġ, għaġin u ħafna oħrajn, imma nużawh ukoll biex inżejnu u nagħtu kulur lill-platti tagħna qabel inservuhom.

Il-ħabaq

Imbagħad meta nsemmu l-ħabaq (basil) niftakru f’ikliet sajfin meta dan ikun fl-aqwa tiegħu u r-riħa tfuħ biss tiegħu tiftaħlek l-aptit! Il-ħabaq huwa marbut ħafna mal-ikel Taljan bħal pizza u għaġin għax jakkumpanja tajjeb ħafna ingredjenti bħat-tadam, mozzarella u żejt taż-żebbuġa; u ma nistgħux ninsew il-pesto li l-bażi tiegħu huwa l-ħabaq.

L-origanu

L-origanu (oregano) huwa wkoll ħaxixa aromatika li titkabbar faċilment fil-klima Mediterranja u fil-ġonna u l-qsari fid-djaq tagħna, u jikber selvaġġ fl-Italja u l-Greċja. Inżiduh maz-zlazi, laħam, ross, bajd u insalati, fost oħrajn.

Il-klin

Mal-platti tat-tiġieġ l-aktar li nżidu huwa l-klin. Inżiduh ukoll mal-ħaruf, ma’ tipi ta’ ħobż bħall-focaccia, u ħaxix, speċjalment mal-pastard. Kemm it-togħma kif ukoll ir-riħa tal-klin huma pjuttost qawwijin, għalhekk tajjeb li ma nesaġerawx fl-ammont li nżidu mal-ikel.

In-nagħniegħ

In-nagħniegħ (mint) ukoll inżiduh ma’ riċetti Mediterranji. Huwa popolari ħafna mal-ħaruf u aħna l-Maltin inħobbu nżiduh ma’ platti tal-ħut, speċjalment fl-aljotta. Huwa wieħed mill-aktar ħxejjex aromatiċi versatili għax jintuża wkoll f’riċetti ta’ deżerti u ħelu, l-aktar fejn jidħol ukoll il-lumi, kif ukoll ma’ xarbiet u te.

Il-merqtux

Il-merqtux (marjoram), b’togħma friska li tixbah xi ftit lil taċ-ċitru, ukoll huwa favorit mal-Maltin li jżiduh ma’ platti tal-ħut u jmur tajjeb mal-faqqiegħ, qarabagħli, tadam, insalati, sopop u laħam differenti.

Is-salvja

Is-salvja (sage) għandha riħa pjaċevoli ħafna u tingħaraf faċilment mill-weraq aħdar ċar u bellusi. Hija ħaxixa nativa tal-Mediterran ukoll, speċjalment  mal-kosta tan-naħa ta’ fuq. It-Taljani jħobbu jżiduha mal-vitella, filwaqt li l-Franċiżi jippreferuha mal-majjal, zalzett, u laħam priservat.

Is-sagħtar

Is-sagħtar (thyme) huwa wieħed mill-aktar ħxejjex aromatiċi mfittex u użat minn-pajjiżi Ewropej aktar milli Mediterranji biss. Insibuh miżjud f’riċetti ta’ laħam differenti u ma’ dawk tal-papra wkoll. It-togħma tas-sagħtar tikkumpliment diversi ħxejjex aromatiċi oħrajn bħall-klin, salvja u origanu, u sikwit insibuhom fl-istess riċetti.

Ix-xibt

Ix-xibt (dill) narawh fl-insalati, sopop, zlazi u ħut. L-użu tax-xibt – b’weraq qisu labar – huwa mifrux ukoll man-naħa ta’ fuq tal-Ewropa u l-Asja u miżjud ma’ prodotti tal-ħalib ukoll. Minbarra l-parti ħadra friska, tintuża wkoll iż-żerriegħa tiegħu – iż-żerriegħa tax-xibt (dill seed).

B’dawn il-ħxejjex aromatiċi jew uħud minnhom nistgħu nagħmlu bouquet garni – bukkett imħallat marbut b’ħajta jew spaga biex iżżidu ma’ stokk, sopop, eċċ., u tiġbru sħiħ qabel isservi l-ikel.

Biex dawn il-ħxejjex aromatiċi jibqgħu friski aktar fit-tul tista’ żżommhom fil-friġġ b’modi differenti. Dawk biz-zokk twil qegħedhom f’vażett bl-ilma bħalma tqiegħed il-fjuri, u libbishom borża tal-plastik qabel tpoġġihom fuq xkaffa fil-friġġ. Oħrajn li għandhom iz-zkuk qosra jew weraq biss geżwirhom f’karti tal-kċina nidjin, imbagħad poġġihom f’borża tal-plastik fil-kexxun tal-friġġ.

Dawn il-ħxejjex aromatiċi nsibuhom kollha mnixxfin ukoll, imma l-frisk huwa dejjem l-itjeb u l-aħjar.

X'taħseb dwar dan l-artiklu? Għoġbitek? Ħalli l-kummenti u r-rating tiegħek hawn taħt u agħfas share biex inkomplu nwasslulek aktar artikli li jgħoġbuk.