Il-lampuki huwa l-ħut favorit tal-Maltin. Żmienu huwa bejn Awissu u Novembru, imma l-iktar f'Settembru, waqt li jkun għaddej mill-ibħra tagħna fi triqtu minn naħa t-isfel tal-Mediterran lejn il-fuq. Għandhu vizzju jiskenn mix-xemx taħt id-dell ta' kull ma jsib f'nofs ta' baħar, u s-sajjieda Maltin jagħmlu l-kannizzati tal-qasab biex jipprovdulu dan id-dell biex imbghad joħorġu jistgħadu għalih. Meta l-baħar ikun kalm jinqabad l-aktar ħut.
Wieħed mill-platti tradizzjonali b'dan il-ħut huwa l-lampuki moqli biz-zalza tal-kappar, u tista' ssib it-tħejjija għal din ir-riċetta hawn taħt:
Isservi: 2-3 persuni
Ingredjenti:
- Lampuka mdaqqsa
- Ftit dqiq
- 4 tadamiet tondi
- 2 imgħaref żebbuġ iswed bla għadam u mqatta' roti
- 2 imgħaref kappar
- 6 sinniet tewm maħkuk
- Ħabaq (basil), nagħniegħ (mint) u merqtux (marjoram) mqatta' fin
- Bżar u melħ
- Żejt taż-żebbuġa Carapelli
- Ħall aħmar jew abjad
Tħejjija:
Għall-ħuta:
- Naddaf il-ħuta inkella ixtrija mnaddfa lesta. Neħħilha r-ras u d-denb.
- Qatta' l-ħuta f'biċċiet żgħar.
- Ħawwar id-dqiq bil-bżar u l-melħ.
- Bill kull biċċa ħuta fid-dqiq mħawwar, u neħħi d-dqiq żejjed.
- Saħħan it-taġen biż-żejt taż-zebbuġa.
- Aqli l-ħut fuq naħa waħda sakemm jismar sew, imbgħad dawwar biex taqli n-naħa l-oħra.
- Ibqa' aqli sakemm il-ħut ikun sar sew.
Għaz-zalza:
- Poġġi t-tadam ġo ftit misħun għal 2 minuti, neħħih l-ilma u kessaħ it-tadam ġo l-ilma bis-silġ. Neħħi l-qoxra u qatta' f'biċċiet żgħar.
- Laħlaħ il-kappar taħt l-ilma tal-vit biex tneħħi l-melħ żejjed minn miegħu.
- Saħħan imgħarfa żejt taż-żebbuġa ġo taġen kbir fuq nar medju-għoli.
- Aqli t-tewm sakemm jismar ftit.
- Żid il-kappar u l-ħxejjex aromatiċi (il-ħabaq, in-nagħniegħ u l-merdqux), ħawwad sew u sajjar għal madwar 2 minuti.
- Żid it-tadam, ħawwad sew, għatti t-taġen u sajjar it-taħlita sakemm iz-zalza tibda tbaqbaq.
- Baxxi n-nar u ħalli z-zalza ttektek, mikxufa, għal madwar 15-il minuta.
- Żid iż-żebbuġ iswed, il-ħall u ftit bżar iswed sont il-gosti; ħawwad sew.
- Kompli sajjar sakemm iz-zalza tkun nixfet u saret ta' konsistenza magħquda.
- Żid il-melħ skont il-gosti, jekk hemm bżonn. Żomm f'moħħok li l-kappar huwa mielaħ mela duq iz-zalza qabel traxxax il-melħ.
Servi l-ħut immedjatament bi ftit lumi, biz-zalza u biċ-ċips ma ftit ħobż tal-Malti frisk u tazza nbid abjad.
